Het horen van getuigen à charge na Keskin: een overzicht

Het arrest Keskin/Nederland krijgt (nog steeds) veel aandacht van Nederlandse strafrechtsjuristen en leidt tot reuring in de strafrechtspraktijk. Binnen enkele weken na het arrest verschenen drie conclusies – van de advocaten-generaal Paridaens, Frielink en Bleichrodt – waarin de gevolgen van Keskin voor de Nederlandse praktijk worden toegelicht. Inmiddels zijn vele wetenschappelijke bijdragen, alsmede tientallen arresten van de Hoge Raad gepubliceerd. Gezien de tekst van het Keskin-arrest is het niet verrassend dat de zaak zo veel aandacht krijgt en ook als baanbrekend is bestempeld. Het arrest legt namelijk een bom onder de motivering van verzoeken tot het horen van getuigen à charge (onafhankelijk of de toetsing daarvan naar Nederlands recht onder het verdedigingsbelang of het noodzakelijkheidscriterium valt).

Read More
Print Friendly and PDF ^

De afwezige getuige en strafvorderlijke samenwerking binnen de Europese Unie

Al Alo, een Syrisch staatsburger, is in Slowakije veroordeeld voor migrantensmokkel. Alhoewel Al Alo stelde dat hij enkel de kennissen van zijn vader hielp door hen onderdak en transport aan te bieden, werd hij schuldig bevonden en veroordeeld tot vijf jaar gevangenisstraf. Het bewijs voor het feit volgde onder meer uit de verklaringen van de desbetreffende migranten: zij stelden dat zij de verdachte hadden betaald voor het verzorgen van een reis naar Duitsland. Deze verklaringen zijn afgelegd gedurende het vooronderzoek. Voorafgaand aan de ondervragingen van de getuigen is Al Alo tweemaal uitgenodigd om bij de ondervraging aanwezig te zijn, maar hij weigerde beide uitnodigingen. Ten tijde van de eerste uitnodiging werd hij nog niet bijgestaan door een raadsman, ten tijde van de tweede uitnodiging wel. Na het afleggen van de verklaringen zijn de belastende getuigen Slowakije uitgezet naar respectievelijk Roemenië en Denemarken waardoor zij tijdens het onderzoek ter terechtzitting niet beschikbaar waren om (nader) te verklaren. Nu de mogelijkheid ontbrak om deze getuigen tijdens het onderzoek ter terechtzitting te ondervragen, meent Al Alo dat zijn recht op een eerlijk proces is geschonden. Een Keskin-zaak dus, waarover zoveel te doen is (geweest) in de Nederlandse strafrechtspleging en wetenschap, maar daarbij gaat het vrijwel nooit om het criterium dat in de onderhavige zaak centraal staat, te weten de goede grond voor afwezigheid van de belastende getuige tijdens het onderzoek ter terechtzitting.

Read More
Print Friendly and PDF ^

HR herhaalt beoordeling getuigenverzoek bij belastende verklaring wanneer verdediging ondervragingsrecht nog niet heeft kunnen uitoefenen, maar verklaring voor bewijsvoering geen belang heeft

Hoge Raad 29 november 2022, ECLI:NL:HR:2022:1654

Aan oordeel dat horen van getuige voor bewijsvoering van geen enkel belang zal zijn of geen toegevoegde waarde zal hebben, heeft hof ten grondslag gelegd dat verklaring van getuige wordt ondersteund door andere bewijsmiddelen, waaronder (volgens hof “grotendeels bekennende”) verklaring van verdachte. Afwijzing van verzoek is niet begrijpelijk. Hof heeft bewezenverklaring immers aangenomen op grond van uitsluitend verklaringen van getuige en verdachte, terwijl verklaringen van getuige onder meer betrekking hebben op f&o die door verdachte worden betwist. Dat horen van getuige voor bewijsvoering van geen enkel belang zal zijn of geen toegevoegde waarde zal hebben, volgt daaruit dus niet.

Read More
Print Friendly and PDF ^

HvJ EU: herhaling van vorige getuigenverhoor is niet vereist om schending van rechten van verdachte te kunnen herstellen

HvJ EU 15 september 2022, ECLI:EU:C:2022:692

Een beklaagde heeft het recht om aanwezig te zijn bij zijn terechtzitting en recht op toegang tot een advocaat. Een aanvullend getuigenverhoor verzekert de eerbiediging van die rechten in het geval de beklaagde en zijn advocaat om redenen buiten hun wil niet aanwezig konden zijn bij het vorige getuigenverhoor. Het verhoor dat in afwezigheid van de beklaagde en de advocaat heeft plaatsgevonden hoeft tijdens het aanvullende verhoor niet in zijn geheel te worden herhaald. Het is voldoende dat de beklaagde en zijn advocaat die getuige vrij kunnen ondervragen tijdens het aanvullende verhoor en voorafgaand een afschrift ontvangen van het proces-verbaal van het vorige verhoor. Dat is het antwoord van het EU-Hof op vragen van een Bulgaarse rechter.

Read More
Print Friendly and PDF ^

Overwegingen HR m.b.t. EHRM-rechtspraak over het horen van deskundigen

Hoge Raad 13 september 2022, ECLI:NL:HR:2022:1198

Een verzoek tot het oproepen en het horen van een deskundige moet in de regel door de verdediging worden gemotiveerd. Daarbij mag van de verdediging worden verlangd dat wordt toegelicht welke onderdelen van het verrichte onderzoek en/of van de over dat onderzoek opgestelde of afgelegde verklaring zij wil (doen) toetsen door middel van het horen van de deskundige. Daarbij kan van belang zijn dat de verdediging ook toelicht waarom daarvoor het oproepen en horen van de deskundige nodig is en niet een andere wijze van toetsing in aanmerking komt. Het vorenstaande geldt ook als een verzoek wordt gedaan tot het oproepen en horen als getuige van een opsporingsambtenaar die technisch opsporingsonderzoek heeft verricht, dat wil zeggen opsporingsonderzoek waarvoor een zekere mate van specifieke of bijzondere kennis is vereist.

Read More
Print Friendly and PDF ^