Het una via-beginsel staat al enige tijd in de (fiscale) schijnwerpers. Het beginsel draagt bij aan het voorkomen van ongeoorloofde samenloop tussen het fiscale boeterecht en het fiscale strafrecht. Verschillende aspecten van het una via-beginsel zijn in de afgelopen jaren in de vakliteratuur ter discussie gesteld. In deze bijdrage zoomen wij in op twee aspecten van het una via-beginsel, te weten ‘hetzelfde feit’ en ‘dezelfde persoon’.

Zowel in het algemeen bestuursrecht als in het fiscale recht is het gebruikelijk dat een belanghebbende of belastingplichtige die bezwaar maakt (art. 7:15 Awb) of beroep instelt bij de rechtbank (art. 8:75 Awb) in aanmerking kan komen voor vergoeding van (voor door een derde verleende rechtsbijstand gemaakte) kosten van de bezwaar- of beroepsprocedure. Een dergelijke kostenvergoeding wordt – kort gezegd – toegekend op het moment dat het bezwaar of beroep van de belastingplichtige gegrond wordt verklaard en het bestreden besluit, zoals een belastingaanslag, wordt herroepen als gevolg van een aan de Belastingdienst te wijten onrechtmatigheid. In beginsel is bij een dergelijke proceskostenvergoeding sprake van een ‘forfaitaire’ vergoeding, gebaseerd op een puntensysteem. Slechts in uitzonderlijke gevallen is het in het bestuursrecht of fiscale recht mogelijk een zogenoemde ‘integrale’ proceskostenvergoeding te krijgen.