De Financial Intelligence Unit (FIU)-Nederland publiceerde op 2 juli 2025 het jaaroverzicht over 2024. In deze blog analyseren wij de kerncijfers, opsporingssignalen en prioritaire thema’s die uit het verslag naar voren komen. Speciale aandacht gaat uit naar de ontwikkeling van buitenlandverzoeken, criminaliteitsvormen als fraude, corruptie en sanctieontwijking, en de rol van meldingsplichtige instellingen.

Meldingen en verdachtverklaringen in 2024

In 2024 verwerkte FIU-Nederland 3.484.373 meldingen van ongebruikelijke transacties. Dit is een forse stijging ten opzichte van het jaar daarvoor. Opvallend is dat het aantal daadwerkelijk verdacht verklaarde transacties is gedaald naar 118.408, tegenover 180.578 in 2023. Deze transacties zijn ondergebracht in 16.306 dossiers. Het grootste deel van de verdachte transacties is geselecteerd op basis van de subjectieve indicator, waarmee het professionele oordeel van poortwachters opnieuw van cruciaal belang blijkt.

Internationale samenwerking en buitenlandverzoeken

FIU-Nederland ontving in 2024 523 verzoeken van buitenlandse tegenhangers en verstuurde zelf 671 verzoeken naar 78 landen. Duitsland, Malta en Italië vormden de top drie van herkomstlanden, terwijl Nederland zelf vooral contact legde met België, Duitsland en Spanje. Deze gegevens onderstrepen het internationale karakter van financieel toezicht en de noodzaak van grensoverschrijdende samenwerking bij het detecteren van witwasconstructies en bijbehorende delicten.

Dominante criminaliteitsvormen

De meest geregistreerde criminaliteitsvormen in de tactische analyses van de FIU zijn witwassen, fraude en drugshandel. Fraude kwam in 2024 voor in 922 dossiers, sanctieontwijking in 226 en corruptie in 87 dossiers. De cijfers tonen aan dat fraude – in diverse vormen – structureel onderdeel uitmaakt van het criminele landschap. Naast bekende fraudevormen als beleggings- en hypotheekfraude was ook zorgfraude weer prominent aanwezig.

Fraude als crimineel verdienmodel

Fraude manifesteerde zich in 2024 als een systemisch probleem. Er zijn signalen van zowel horizontale fraude tussen particulieren als verticale fraude jegens de overheid. Het misbruik van toeslagen en zorgbudgetten vormt een terugkerend patroon, waarbij uitkeringsstructuren worden benut om aanzienlijke bedragen te genereren. Binnen deze context signaleert de FIU verwevenheid met het zogenoemde Cash Compensatie Model. Hierbij wordt contant geld witgewassen via legale structuren, onder meer met behulp van katvangers en rechtspersonen. Ook btw-carrouselfraude blijft een aandachtspunt.

Corruptie: binnen- en buitenlandse dimensies

De FIU rapporteert meerdere casussen van zowel actieve als passieve omkoping. Daarbij gaat het om steekpenningen, facilitatiebetalingen of schimmige geldstromen zonder duidelijke tegenprestatie. In het bijzonder worden betalingen onderzocht die, via tussenpersonen, hun weg vonden naar familieleden van buitenlandse ambtenaren. Ook werden Nederlandse ambtenaren in beeld gebracht die mogelijk persoonlijk voordeel genoten bij aanbestedingsprocedures. Deze signalen zijn gedeeld met het Anti-Corruptie Centrum van de FIOD en de Rijksrecherche.

Sanctieontwijking in complexe ketens

Het ontwijken van EU-sancties en het omzeilen van exportverboden via derde landen is een thema dat in 2024 opnieuw in de tactische analyses opdook. De FIU registreerde ruim zesduizend verdachte transacties met een sanctiecomponent. Dit betrof onder meer transacties via frontbedrijven en derde partijen die goederen of geldstromen ondoorzichtig maakten. Meerdere meldingen wijzen op het gebruik van alternatieve betaalsystemen en constructies waarin gesanctioneerde entiteiten worden bediend door tussenpersonen buiten het sanctieregime.

Rol van meldingsplichtige instellingen

FIU-Nederland werkt nauw samen met banken, betaaldienstverleners, notarissen, accountants en crypto-exchanges. Opvallend is de stijging in meldingen vanuit betaaldienstverleners en aanbieders van cryptodiensten. Tegelijkertijd daalde het aantal meldingen vanuit banken, mede door veranderingen in de wijze van rapporteren. De kwaliteit van meldingen blijft variabel, maar de subjectieve meldingen blijken essentieel voor het detecteren van verdacht gedrag. Daarnaast blijft de FIU investeren in kennisdeling via instructies en alerts.

Conclusie

Het jaar 2024 laat zien dat financieel toezicht in toenemende mate draait om samenwerking, technologische versterking en risicogestuurde signalering. FIU-Nederland speelt hierin een spilfunctie en slaagt erin om complexe financiële structuren te ontleden en te delen met ketenpartners. De uitdagingen blijven aanzienlijk. Niet alleen groeit het aantal meldingen, maar ook de creativiteit van daders in het ontwijken van toezicht. Het komende jaar zal in het teken staan van verdere professionalisering, internationale afstemming en de implementatie van nieuwe Europese regelgeving. De inzichten uit het jaaroverzicht vormen daarvoor een solide vertrekpunt.