Rechtbank Noord-Nederland 7 augustus 2025, ECLI:NL:RBNNE:2025:3234

De rechtbank Noord-Nederland veroordeelt de voormalig CEO van Jumbo tot 24 maanden gevangenisstraf wegens passieve niet-ambtelijke omkoping, valsheid in geschrifte en witwassen. Verdachte ontvangt jarenlang privégoederen en contant geld van een medeverdachte, die daarvoor via valse sponsorfacturen betalingen van Jumbo ontvangt. De rechtbank acht bewezen dat verdachte zijn positie ernstig heeft misbruikt en daarmee het vertrouwen in de bedrijfsvoering van Jumbo heeft ondermijnd. Ook het witwassen van ruim 427.000 euro in contanten wordt bewezen geacht, waarbij verdachte geen geloofwaardige verklaring geeft voor de herkomst.

Achtergrond

De verdachte is een natuurlijk persoon, geboren in 1967, voormalig CEO, algemeen directeur en aandeelhouder van Jumbo Groep Holding B.V. en de daaronder ressorterende vennootschappen, waaronder Jumbo Supermarkten B.V. Hij is binnen het concern jarenlang de feitelijke eindverantwoordelijke voor beleid, investeringen en sponsoring. De aanleiding voor het strafrechtelijk onderzoek, genaamd “Hille”, ligt in eerdere strafzaken naar georganiseerde criminaliteit, waaronder de onderzoeken Arville, Engill en 26Eufaula. In meerdere van deze zaken is verdachte als getuige gehoord. Zijn naam duikt regelmatig op in contexten die verband houden met witwassen, sponsoring en criminele netwerken, onder meer door tussenkomst van een inmiddels meermalen veroordeelde medeverdachte, die jarenlang als sponsorrelatie van Jumbo fungeert.

In 2014 wordt het contact tussen Jumbo en deze medeverdachte formeel beëindigd naar aanleiding van diens strafrechtelijke betrokkenheid bij witwaspraktijken en oplichting. Jumbo doet zelfs aangifte tegen hem. Ondanks deze expliciete breuk blijft verdachte in het geheim zaken doen met deze persoon. In zijn functie van CEO en aandeelhouder blijft hij invloed uitoefenen op sponsorbesluiten binnen Jumbo, die volgens verklaringen van getuigen onder de directe verantwoordelijkheid van de familie vallen en aan de top worden afgestemd.

Uit het strafdossier komt naar voren dat verdachte vanaf 2017 tot zijn aanhouding in 2022 intensief contact houdt met de medeverdachte en zich persoonlijk laat bevoordelen in de vorm van voertuigen, goederen en contant geld. In veel gevallen blijkt de betaling van deze goederen indirect plaats te vinden door middel van door Jumbo betaalde sponsorfacturen. De rechtbank ziet hierin een patroon van verstrengeling tussen zakelijk en privébelang, waarbij verdachte een centrale, faciliterende rol speelt en zakelijk vertrouwen ernstig schendt.

De tenlastelegging

De verdachte wordt ten laste gelegd dat hij:

Als lasthebber van de vennootschappen binnen de Jumbo Groep, in strijd met zijn plicht en de goede trouw, herhaaldelijk giften, diensten en beloftes heeft aangenomen van een externe relatie, waaronder voertuigen, gereedschapskisten, een dieplader, contant geld, en bemiddeling bij aankopen, waarbij de medeverdachte persoonlijk of via zijn ondernemingen betalingen en leveringen verzorgt.
Valsheid in geschrifte heeft gepleegd, door het (doen) opstellen van vier valse sponsorfacturen gericht aan Jumbo, waarin wordt gesuggereerd dat het uitsluitend om motorsport-sponsoring zou gaan, terwijl in werkelijkheid (mede) sprake is van privébetalingen voor goederen die verdachte heeft ontvangen of nog zou ontvangen.
Een geldbedrag van 448.052,60 euro voorhanden heeft gehad, waarvan ten minste 427.607,60 euro volgens het Openbaar Ministerie geen aantoonbare legale herkomst heeft en daarom als crimineel geld moet worden beschouwd.

Het standpunt van het Openbaar Ministerie

Het Openbaar Ministerie acht de feiten 1, 2 en 3 wettig en overtuigend bewezen. Volgens de officieren van justitie heeft verdachte zich gedurende meerdere jaren schuldig gemaakt aan ernstige ondermijnende criminaliteit. Verdachte maakt misbruik van zijn positie als CEO van een groot Nederlands familiebedrijf, handelt in strijd met gedragsregels die hij zelf mede uitdraagt binnen het concern, en schaadt het vertrouwen dat men mag stellen in de integriteit van bedrijfsleiding.

Het OM wijst op de nauwe en langdurige relatie met de medeverdachte, die structureel voertuigen, motoren, gereedschap en geld aan verdachte levert. In ruil daarvoor worden via constructies sponsorfacturen aan Jumbo ingediend en betaald, waarmee indirect privéleveringen aan verdachte worden gefinancierd. De verdachte ontvangt onder meer een Mercedes SL (1957), een Polaris Ranger, een Honda CR 125 R crossmotor, meerdere Snap-on gereedschapskisten en een geldbedrag van 25.000 euro. In sommige gevallen wordt direct bewijs gevonden van afspraken tussen verdachte en de medeverdachte, vastgelegd in opgenomen gesprekken en WhatsApp-berichten. In andere gevallen blijkt de bevoordeling uit het ontbreken van betalingen, de wijze van levering of verklaringen van de medeverdachte zelf.

Ten aanzien van het witwassen stelt het OM dat het aangetroffen contante geldbedrag niet op legale wijze is verkregen. De verdachte bewaart ruim 427.000 euro aan contanten, deels in een koelkast, deels in enveloppen, deels in een kluis. Het geld bestaat uit biljetten van 500, 200 en 100 euro, en is niet opgegeven bij de Belastingdienst. De verklaringen van verdachte en zijn naasten over de herkomst van het geld zijn volgens het OM oncontroleerbaar, onlogisch en tegenstrijdig.

Het OM vordert een gevangenisstraf van 24 maanden, waarvan 8 maanden voorwaardelijk, met een proeftijd van 3 jaar.

Het standpunt van de verdediging

De verdediging pleit voor vrijspraak van alle drie de feiten. Zij stelt primair dat verdachte als ultimate beneficial owner van Jumbo niet als lasthebber kan worden gekwalificeerd. Volgens de verdediging verenigen lastgever en lasthebber zich in één persoon, waardoor de wettelijke grondslag voor artikel 328ter Sr ontbreekt.

Daarnaast is er volgens de verdediging geen sprake van een causaal verband tussen de geleverde goederen en enige zakelijke tegenprestatie. Verdachte zou de betreffende voertuigen, motoren of gereedschapskisten in privé hebben gekocht, geruild of ontvangen zonder enige zakelijke link. WhatsApp-berichten waarin wordt gesproken over cadeautjes, zouden cynisch bedoeld zijn.

Ten aanzien van de valse facturen wordt gesteld dat deze daadwerkelijk betrekking hebben op sponsoring van motorcrossactiviteiten. De verdediging betoogt dat de facturen correct zijn voor zover deze zakelijk zijn geboekt en dat geen sprake is van opzet of wetenschap van valsheid.

Met betrekking tot het witwassen voert de verdediging aan dat verdachte over aanzienlijk vermogen beschikt, ook vanuit hobby’s zoals motor- en autohandel. Er worden verklaringen overgelegd van vrienden, familieleden en bekenden, waarin contante betalingen aan verdachte worden verklaard. De verdediging stelt dat het Openbaar Ministerie hiermee onvoldoende heeft gedaan en dat de verklaringen niet kunnen worden afgedaan als ongeloofwaardig of ontoereikend.

Het oordeel van de rechtbank

De rechtbank acht de drie ten laste gelegde feiten wettig en overtuigend bewezen.

Omkoping

Verdachte is ten tijde van de bewezenverklaarde feiten bestuurder en aandeelhouder van de betrokken vennootschappen. Zijn feitelijke leidinggevende en toezichthoudende rol binnen Jumbo brengt met zich mee dat hij als lasthebber kan worden aangemerkt. Zijn bevoegdheden waren omvangrijk, maar niet onbeperkt. De sponsoring binnen Jumbo geschiedde op basis van overleg binnen de familie en onder het vierogenprincipe. Verdachte was dus verplicht openheid van zaken te geven over zijn relaties met derden. Door dat niet te doen, heeft hij gehandeld in strijd met de goede trouw.

De rechtbank oordeelt dat verdachte stelselmatig voordelen heeft aanvaard in privé van een externe relatie met een zakelijk belang. Voorbeelden hiervan zijn onder meer:

een contant geldbedrag van 25.000 euro
crossmotoren, waaronder een Honda CR 125 R en een Yamaha
een dieplader (KTS)
een Mercedes SL (1957)
Snap-on gereedschapskisten
gratis gebruik van een Polaris Ranger
bemiddeling bij aankopen via valse facturen

Deze voordelen worden veelal indirect betaald door Jumbo via sponsoring. Verdachte fungeert als poortwachter van de sponsordeals en houdt de herkomst en bestemming van deze voordelen geheim voor zijn werkgever. De rechtbank acht bewezen dat sprake is van passieve niet-ambtelijke omkoping in de zin van artikel 328ter Sr.

Valsheid in geschrifte

De rechtbank acht ook bewezen dat verdachte samen met anderen meerdere valse sponsorfacturen heeft laten opmaken en laten opnemen in de administratie van Jumbo. De inhoud van de facturen wekt ten onrechte de indruk dat sprake is van normale motorsportsponsoring, terwijl een aanzienlijk deel van de bedragen in werkelijkheid betrekking heeft op privé-uitgaven van verdachte. Het betreft onder meer een factuur van 335.000 euro aan naam bedrijf 3 en drie facturen van elk 48.400 euro aan Stichting naam.

Verdachte weet volgens de rechtbank van de werkelijke bestemming van deze bedragen. In opgenomen gesprekken wordt expliciet gesproken over het verknopen van privévoordelen aan sponsorfacturen, waarbij verdachte zelf meedenkt over prijsopbouw en vergoeding. Hij is daarbij actief betrokken en accepteert deze constructie.

Witwassen

Op basis van objectieve gegevens, verklaringen en het ontbreken van controleerbare documentatie komt de rechtbank tot het oordeel dat het aangetroffen geldbedrag van 427.607,60 euro van misdrijf afkomstig is. Het gaat om uitzonderlijk grote bedragen in ongebruikelijke coupures, bewaard op ongebruikelijke plekken, buiten iedere aangifte of boekhouding om. Verdachte geeft wisselende, vage en oncontroleerbare verklaringen over de herkomst. Getuigen verklaren onder druk van verdachte, met tegenstrijdigheden en gebrekkige onderbouwing. In sommige gevallen blijkt dat de bedoelde voertuigen al jaren in bezit waren van de vermeende koper.

De rechtbank oordeelt dat het niet anders kan zijn dan dat dit geld afkomstig is uit enig misdrijf.

Bewezenverklaring

De rechtbank verklaart bewezen dat verdachte zich schuldig maakt aan:

meermalen passieve niet-ambtelijke omkoping
meermalen medeplegen van valsheid in geschrifte
witwassen

De strafoplegging

De rechtbank acht de feiten zeer ernstig. Verdachte misbruikt jarenlang zijn positie als CEO voor persoonlijk gewin. Hij handelt in strijd met de gedragsregels van Jumbo, die hij zelf mede heeft opgesteld. Zijn handelen tast de geloofwaardigheid en integriteit van het bedrijfsleven aan en bevordert ondermijnende criminaliteit. Ook het feit dat verdachte betrokken is bij het witwassen van geld in de context van georganiseerde criminaliteit, rekent de rechtbank hem zwaar aan.

Een deels voorwaardelijke straf, zoals door het Openbaar Ministerie geëist, acht de rechtbank onvoldoende recht doen aan de ernst van de feiten. Ook ziet zij geen aanleiding om een deel van de straf voorwaardelijk op te leggen. Verdachte toont geen inzicht in zijn handelen en blijft zich beroepen op ongeloofwaardige verklaringen.

De rechtbank legt een onvoorwaardelijke gevangenisstraf op van 24 maanden.

Daarnaast worden de volgende goederen verbeurd verklaard: