Door deepfake-technologie vervaagt de grens tussen waarheidsgetrouwe en artificiële representaties van gebeurtenissen in de wereld steeds meer. De strafrechter wordt door de inbreng van (mogelijke) deepfakes in strafzaken geconfronteerd met nieuwe problematiek bij de bewijswaardering en bij de beoordeling van betrouwbaarheidsverweren: wat zijn goede redenen om wel of juist geen geloof te hechten aan een beeldopname en deze wel of juist niet voor het bewijs te gebruiken? De auteur stelt in deze bijdrage dat de beantwoording van deze vraag met name problematisch is bij (relatief) hoge kwaliteit beeldopnamen (≥ 1280x720 pixels), omdat dergelijke beeldopnamen niet-waarneembare digitale sporen bevatten die slechts door deep learning-algoritmen kunnen worden gedetecteerd en een digitaal-forensisch deskundige geen inzicht kan geven in de wijze waarop dergelijke algoritmen beeldopnamen als authentiek of fake classificeren.

In talloze zaken vormen door de Franse opsporingsautoriteiten buitgemaakte berichten van Encrochat en SkyECC cryptotelefoons het sleutelbewijs voor een veroordeling. In veel zaken waarin deze gegevens als bewijs zijn gebezigd heeft de verdediging uitgebreid verweer gevoerd inzake de rechtmatigheid van deze bewijsgaring. Gegeven de onduidelijkheid over de reikwijdte van het interstatelijke vertrouwensbeginsel in dezen besloten zowel Rechtbank Overijssel als Rechtbank Noord-Nederland prejudiciële vragen te stellen aan de Hoge Raad. In een arrest van juni 2023 zijn deze beantwoord. Nu dit type ‘datagedreven’ onderzoek de toekomst lijkt van de opsporing van georganiseerde criminaliteit is het zaak deze antwoorden nauwkeurig te bestuderen.