De FATF heeft in oktober 2025 opnieuw haar Recommendations geactualiseerd, de wereldwijde standaard voor de bestrijding van witwassen, terrorismefinanciering en proliferatiefinanciering. Op papier oogt dit vaak technisch, maar achter deze aanpassingen schuilen ontwikkelingen die in Nederland nu nadrukkelijk voelbaar zijn, zowel bij financiële instellingen als in de opsporing.

Risk-based approach & proportionaliteit (pagina 31)

Landen en instellingen worden explicieter aangemoedigd om maatregelen aan te laten sluiten bij de geïdentificeerde risico’s. Als een land hoge risico’s identificeert moeten ze ervoor zorgen dat het AML/CFT-beleid dergelijke risico’s adequaat aanpakt. Idem als risico's als laag geïdentificeerd zijn, kan sprake zijn van vereenvoudigde maatregelen. Dit sluit zichtbaar aan bij het geluid dat ook steeds vaker klinkt of de omvang en kosten van AML-compliance wel in verhouding staan tot het daadwerkelijke effect. Dit biedt kansen maar vormt ook een uitdaging om de weging van geïdentificeerde risico’s om te zetten naar de juiste maatregelen.

Transparantie in betalingsverkeer & opsporing (pagina 17)

Aanpassingen aan de recommendation rondom 'payment transparency' spelen in op moderne betaalvormen en nieuwe berichtstandaarden. Voor de opsporing is dit niet alleen administratief relevant, maar operationeel van belang. In onderzoeken naar witwassen met cryptovaluta zien we immers regelmatig pogingen om het transactiespoor te doorbreken; een bekende witwas-typologie. Hoe beter de transparantie in transactiestromen is geborgd, hoe kleiner de ruimte voor criminelen om geldstromen te verhullen en hoe effectiever de analyse van ketens en netwerken in opsporingsonderzoek kan zijn. In de recommendation staat letterlijk: "Countries should ensure that financial institutions monitor payments or value transfers for the purpose of detecting those which lack required originator and/or beneficiary information and take appropriate measures".

Technische verduidelijking van R.7 (pagina 53)

De wijzigingen aan R.7, over financiële sancties tegen proliferatie, zijn vooral technisch-juridisch van aard en minder direct zichtbaar in de dagelijkse praktijk. Maar ook hier geldt dat heldere normering de uitvoerbaarheid versterkt.

Conclusie

Deze wijzigingen laten zien dat de FATF niet alleen scherp blijft op naleving, maar ook op proportionaliteit en effectiviteit. Voor Nederland betekent dit vooral: nog beter onderbouwen waar inspanningen het meest opleveren en waar ze verantwoord omlaag kunnen én zorgen dat opsporing en toezicht blijven beschikken over de informatie die nodig is om complexe geldstromen te kunnen volgen.