Strafrecht als ultimum, symbolicum of optimum remedium?

De gedachte dat het strafrecht slechts als uiterste middel mag worden ingezet – de zogeheten ultimum remedium-gedachte – heeft diepe wortels in het Europese rechtsdenken. Die gedachte kan worden teruggevoerd naar denkers als Beccaria uit de vroege Verlichting die een rationeel strafrecht voorstonden met een beperkte omvang, borging van de individuele vrijheid van (verdachte) burgers en proportionele straffen. Beccaria pleitte voor een systeem waarbij de wet duidelijk maakt aan welke voorwaarden een gedraging moet voldoen voor zij een strafbaar feit oplevert en welke straf van toepassing is. Aan dit denken ligt een utilistisch gedachtegoed ten grondslag: er gaat een zeker gedragsveranderend effect uit van het rationeel ingerichte strafrecht omdat burgers hun gedrag zullen aanpassen aan die wet.

• Strafrecht als ultimum, symbolicum of optimum remedium? door mr. dr. S.M.A. (Sjarai) Lestrade en mr. dr. M. (Mojan) Samadi in Strafblad