Maatwerk nodig voor effectieve aanpak economische vuurwerkcriminaliteit
/De kenmerken van daders van economische vuurwerkcriminaliteit - het illegaal maken, invoeren, verkopen, bezitten en afsteken van vuurwerk - verschillen nogal. Ze variëren van een klein aantal grote internationale handelaren tot heel veel kleine lokale en vaak jonge handelaren die ook eindgebruiker kunnen zijn. Om economische vuurwerkcriminaliteit tegen te gaan, moeten deze verschillende dadergroepen op verschillende manieren worden aangepakt. De kennis over wat daarbij het beste werkt bij welke groep moet worden uitgebreid. De capaciteit die beschikbaar is voor het effectief aanpakken van economische vuurwerkcriminaliteit is niet voldoende. Dat blijkt uit onderzoek van Atlas Research en Bureau Bruinsma in opdracht van het WODC.
Dit onderzoek verdiept het inzicht in de verschillende typen daders van economische vuurwerkcriminaliteit. Daarnaast vergroot het de kennis over (on)bedoelde effecten van straffen/interventies, zowel repressief als preventief en naar typen daders. De bevindingen kunnen bijdragen aan het verbeteren van het beleid en de aanpak van economische vuurwerkcriminaliteit.
Verschillende dadertypen
De daders van economische vuurwerkcriminaliteit zijn in te delen in vier categorieën:
Daarnaast zijn er ook daders facilitair aangehaakt, zoals koeriers. Veelvoorkomende motieven voor economische vuurwerkcriminaliteit zijn financieel gewin en interesse in vuurwerk. Maar ook het opzoeken van spanning, impulsiviteit en sociale status of het willen helpen van vrienden kunnen motieven zijn, vooral bij het vierde dadertype.
Verschillende aanpak bij dadertypen
Momenteel worden verschillende opsporingsmogelijkheden, straffen en interventies ingezet voor de vier dadertypen:
In hoeverre deze acties daadwerkelijk effectief zijn, is nog niet vast te stellen. Vervolgonderzoek zou daar inzicht in kunnen geven.
Hoe nu verder?
De onderzoekers noemen een aantal mogelijke verbeterpunten voor het beleid over en de aanpak van economische vuurwerkcriminaliteit:
Zorg dat relevante informatie over verdachten van economische vuurwerkcriminaliteit beschikbaar is in de strafrechtsketen. Bepaalde interventies en straffen passen beter bij bepaalde dadertypen, maar dan moet wel duidelijk zijn om welk dadertype het gaat. Alleen zo kan effectief maatwerk plaatsvinden.
Zet meer in op het financieel raken van daders, op het ontmantelen van criminele netwerken van daders en op digitale opsporing van (groeiende) online vuurwerkcriminaliteit.
Doe onderzoek naar de effectiviteit van specifieke opsporingsmethoden, interventies en straffen van economische vuurwerkcriminaliteit.
Zet nog meer in op bewustwording van de gevaren van zwaar professioneel vuurwerk en het tegengaan van het beeld dat vuurwerk onschuldig is. Samen met een lage pakkans zorgt dit er namelijk voor dat daders weinig belemmering voelen om in de economische vuurwerkcriminaliteit te stappen.
Volgens de onderzoekers is een algemeen knelpunt hierbij, dat er meer capaciteit nodig is dan nu in de praktijk beschikbaar is voor het effectief aanpakken van economische vuurwerkcriminaliteit.
