Een verschrikkelijk ongeval bij een spoorwegovergang in Oss op 20 september 2018 zorgt voor een schokgolf in Nederland en ver daarbuiten. Een elektrische bolderkar met daarin vijf jonge kinderen kan niet tot stilstand worden gebracht en komt in botsing met een trein. Het Openbaar Ministerie houdt twee directeuren van de Stint verantwoordelijk voor het drama en eist celstraffen van 5 jaar en 4 maanden tegen hen en hoge boetes van in totaal 360.000 euro tegen hun bedrijven.

Vier kinderen kwamen die vroege ochtend om het leven. De bestuurster van de Stint en een vijfde kind belandden met zware verwondingen in het ziekenhuis. Zij kampen nog altijd met de fysieke en psychische gevolgen van die dag. Direct na het ongeval wordt een groot onderzoek gestart hoe het kon gebeuren dat de Stint in botsing kwam met de trein. Op basis van de onderzoeksresultaten wordt duidelijk dat de bestuurster niets te verwijten valt.

Gedurende het onderzoek blijkt dat dit bepaald niet het eerste incident was. Bij meerdere ongevallen raakten inzittenden of bestuurders in meer of mindere mate gewond. Iedere dag reden er in die periode duizenden jonge kinderen mee in de Stint. Zo kwam bijvoorbeeld een volle kar stil te staan op een drukke kruising, eentje vlak voor een spoorwegovergang en reed een andere Stint de sloot in omdat de reminrichting niet goed werkte. “Het was niet de vraag óf het een keer verschrikkelijk mis zou gaan, maar wanneer”, aldus de officieren van justitie.

Onder andere falende accu’s, niet functionerende gashendels, of gashendels die bleven ‘klemmen’, kwamen geregeld voor. Ondanks de honderden meldingen van gebruikers aan de fabrikant, werd er volgens het OM weinig mee gedaan. “Het werd regelmatig afgedaan als ‘verkeerd gebruik’. Meldingen werden weggewuifd en simpelweg niet serieus genomen”, aldus de officieren van justitie tijdens de zitting.

De problemen werden niet goed doordacht, het product werd niet aangepast en een aantal keer werd gekozen voor een oplossing die de Stint alleen maar gevaarlijker maakte. Een voorbeeld is de noodknop die ingedrukt kon worden zodat de Stint in geval van nood tot stilstand kwam. Omdat deze ook wel eens gebruikt werd om te remmen en omdat kinderen de knop interessant vonden om op te drukken, werd niet bedacht om de knop ergens anders te plaatsen of bijvoorbeeld af te schermen, maar werd deze helemaal verwijderd. Een opstartbeveiliging werd niet toegepast en dat gold ook voor een remschakelaar. De Stint voldeed daarnaast niet aan de Machinerichtlijn en de EMC-richtlijn. Daarbij komt dat gebruikers, hoofdzakelijk kinderdagverblijven, niet werden geïnformeerd over de problemen die zich voordeden.

Schadelijk product

De verdachten hebben wat het OM betreft een schadelijk product op de markt gebracht en gehouden. De bedenkers wisten dat er van alles mis was met de Stint en dat er ongelukken mee gebeurden, maar zwegen er over. En dat is strafbaar.

Een veelvoorkomend probleem was het kapot gaan van de accu. Dit probleem ontstond omdat de stroom die de accu gebruikte om op de elektrische motor af te remmen te hoog was. Het gevolg was dat Stint daardoor regelmatig abrupt stil kwam te staan en geen kant op kon. “De verdachten kozen er voor om het apparaat zo in te stellen dat er minder hard op de motor geremd werd. Maar het maakte de situatie alleen maar gevaarlijker omdat de mechanische rem veel te zwak was.” Zelfs gelijktijdig met het afremmen op de motor, zo blijkt uit uitgebreid technisch onderzoek, bleek dat de remkracht ondermaats was. De Stints hadden onvoldoende remvertraging.

Onuitwisbare sporen in de levens van de ouders en de bestuurster

Als de Stint bepaalde schadelijkheden niet zou hebben gehad en als er veiligheidsmaatregelen in het voertuig zouden zijn ingebouwd, dan was het ongeval in de visie van het Openbaar Ministerie nooit gebeurd. Verdachten kan daarmee de dood van de vier kinderen worden aangerekend.

Het ongeval met de Stint heeft onuitwisbare sporen achtergelaten bij de nabestaanden en betrokkenen. Met dit in- en intrieste ongeval zijn vier jonge kinderen om het leven gekomen en de bestuurster en het kind dat het ongeval heeft overleefd zijn voor het leven getekend, zowel fysiek als mentaal. De kinderen hebben volgens het OM geen enkele kans gehad toen de Stint op het spoor kwam. “Zij zullen nooit ouder worden dan de leeftijd die zij toen hadden. Hun ouders gaan ze niet zien opgroeien.”

Valsheid in geschrifte

De verdachten wordt ook verweten dat ze valsheid in geschrifte hebben gepleegd. Zo kregen nieuwe gebruikers een handleiding waarin stond dat de Stint aan de essentiële veiligheidseisen van de zogenoemde ‘Machinerichtlijn’, een Europese richtlijn met veiligheidscriteria, voldeed terwijl dit niet zo was. Een dag na het ongeluk werd deze passage snel uit de handleiding geschrapt, waarna die aangepaste handleiding naar het Ministerie en de ILT werden gestuurd.

Celstraf en boete

Dit alles rekent het OM de verdachten zwaar aan. De officieren van justitie: “Bij ons is het beeld ontstaan dat verdachten niet de veiligheid voorop hadden staan en dat zij, zeker na het ongeval, de eigen verantwoordelijkheid wilden ontlopen, de eigen straatjes wilden schoonvegen en dat zij het niet zo nauw namen met de regels en de waarheid.”

Een celstraf is volgens het OM dan ook passend voor de verdachten die vanaf het begin bezig zijn geweest met de ontwikkeling, productie en verkoop van de Stint. “Zíj zijn van meet af aan betrokken geweest bij de vele honderden meldingen die kwamen. Zíj hebben steeds de keuze gemaakt om te (blijven) liegen over de veiligheid van hun product. Zíj hebben steeds de keuze gemaakt om hun product niet met basale en evidente veiligheidstoepassingen aan te passen en de gebruikers niet of onjuist te informeren. Zij hebben ook ná het ongeluk meerdere kwalijke handelingen verricht gemaakt. Dan doet geen enkele andere straf dan een gevangenisstraf recht.”

Voor de bedrijven eiste het OM geldboetes van in totaal 360.000 euro (225.000 euro voor Stintum Holding BV en 135.000 euro voor Stintum BV).

Bron: OM