In deze bijdrage wordt betoogd dat de ratio van het professionele verschoningsrecht van advocaten, bezien in samenhang met de aard van de hulpvraag en bijhorende beroepsmatige werkzaamheden die een cliënt doorgaans van zijn advocaat verwacht in de context van interne fraudeonderzoeken, meebrengt dat het verschoningsrecht in beginsel onverkort van toepassing is op (resultaten van) interne fraudeonderzoeken. 

Een inperking van verschoningsrecht wordt gevormd door het leerstuk van de ‘zeer uitzonderlijke omstandigheden’. In dit artikel wordt geïnventariseerd welke omstandigheden met betrekking tot advocaten en notarissen volgens de cassatierechter ‘zeer uitzonderlijk’ zijn en of er sprake is van een hoge drempel voor het aannemen van deze omstandigheden. Het vereiste voor het aannemen van deze omstandigheden is dat sprake dient te zijn van verdenking van een ernstig strafbaar feit. In de praktijk is dat al snel het geval. Het leerstuk van de ‘zeer uitzonderlijke omstandigheden’ is daarom minder uitzonderlijk dan de term doet vermoeden. 

Aanpassing van het ‘fiscale verschoningsrecht’ voor advocaten en notarissen is één van de maatregelen om internationale belastingontduiking tegen te gaan. Deze maatregel is aangekondigd door staatssecretaris Wiebes één jaar ná de publicatie van de Panama Papers. Op deze plannen van de staatssecretaris is veel kritiek gekomen. Niet helemaal duidelijk is wat nu precies onder het ‘fiscaal verschoningsrecht’ valt.