Een ieder is verplicht om mee te werken aan een vordering van een toezichthouder, zo is de kern van artikel 5:20 Awb. Deze verplichting vindt zijn begrenzing in het nemo tenetur-beginsel dat besloten ligt in artikel 6 EVRM, oftewel het beginsel dat niemand zichzelf hoeft te beschuldigen. Op 10 januari 2018 heeft het College van Beroep voor het bedrijfsleven  een principiële en richtinggevende uitspraak gedaan over de vraag hoe de wettelijke plicht tot het verlenen van medewerking zich verhoudt tot het nemo tenetur-beginsel.

De president van het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) heeft aan raadsheer advocaat-generaal prof. mr. dr. P.J. Wattel gevraagd om een conclusie te nemen in drie bij het CBb aanhangige hoger beroepszaken. In die zaken zijn boetes opgelegd wegens overtreding van de Meststoffenwet.

In zijn conclusie van 24 januari 2018 concludeert staatsraad advocaat-generaal Widdershoven in een voor de handhavingspraktijk belangrijke kwestie dat een bestuurlijke waarschuwing die is gebaseerd op een wettelijk voorschrift een Awb-besluit is als zij een ‘essentieel en onlosmakelijk onderdeel’ vormt van het sanctieregime, omdat zij een voorwaarde is om bij een volgende overtreding een (zwaardere) sanctie (boete, last onder dwangsom, aanwijzing etc.) te kunnen opleggen. Deze waarschuwing kan door de belanghebbende daarom in bezwaar en beroep worden aangevochten.