Door het Openbaar Ministerie (OM) in Noord-Nederland is tegen zowel een 35-jarige man uit de gemeente Harlingen als een 49-jarige man van Terschelling een taakstraf van 180 uur en een voorwaardelijke celstraf van drie maanden geëist. Het OM verwijt de beide mannen dat zij op 21 oktober 2022 een ongeluk in het Schuitengat op de Waddenzee hadden kunnen voorkomen.
Bij dat ongeluk kwamen vier personen om het leven. Eén van de overleden personen is een 12-jarige jongen. Zijn lichaam is nooit gevonden. Bij het ongeluk raakten ook vier personen, onder wie de 35-jarige verdachte, (zwaar) gewond. Het OM vervolgt beide schippers voor dood door schuld en het toebrengen van zwaar lichamelijk letsel door schuld en het doen zinken van een schip met de dood of levensgevaar tot gevolg.
Kolossaal gemis
De aanvaring heeft het leven van alle betrokkenen voor altijd veranderd. Voor de nabestaanden is het gemis kolossaal. Tweeënhalf jaar na het ongeval proberen zij langzaam hun leven op te pakken, zeggen de officieren van justitie. “Maar het gemis zal altijd blijven. Deze strafrechtelijke procedure kan dat niet wegnemen of compenseren. Er zal geen straf zijn die recht doet aan het leed dat bij hen is aangericht.”
Te hard varen
De 35-jarige verdachte is de schipper van een watertaxi en de 49-jarige verdachte de kapitein van een veerboot. De veerboot en de watertaxi moeten elkaar op die noodlottige dag tegen kwart over zeven in ochtend passeren in het Schuitengat, een vaargeul ten zuiden van Terschelling. In die vaargeul geldt op dat moment een maximum snelheid van 20 km/per uur. De watertaxi vaart een kleine 30 km/uur, de veerboot een kleine 55 km/uur.
Stuurboord en bakboord
Het is nog donker op de Waddenzee als beide schepen elkaar naderen. De kapitein van de veerboot zoekt kort voor de aanvaring via de marifoon contact met de schipper van de watertaxi. Hij vraagt wat te doen, waarop de schipper van de watertaxi “zeg het maar” roept. De veerbootkapitein doet daarna de suggestie om elkaar ‘normaal’ aan stuurboordzijde te passeren, omdat de watertaxi zich op dat moment al slingerend enigszins aan de verkeerde kant van zijn vaarweg bevindt. Op deze suggestie komt geen reactie. Het ‘gesprek’ van 20 seconden eindigt zonder afspraak; de boten zijn dan een kleine 400 meter van elkaar verwijderd.
Na het gesprek gaat de kapitein van de veerboot er vanuit dat de schepen elkaar aan elkaars stuurboordzijde passeren, terwijl dat op het water normaal gesproken aan bakboordzijde wordt gedaan. Het OM constateert eveneens dat op het allerlaatste moment de watertaxi een stuurbeweging naar stuurboordzijde maakt, waardoor dat schip in het vaarpad van de veerboot komt. Kort daarop raken ze elkaar.
Meerdere factoren
Volgens het OM is het ongeluk ontstaan doordat de beide schippers anders en eerder hadden moeten handelen. Er had onder meer langzamer gevaren moeten worden. Met een lagere snelheid hadden de schepen meer tijd gehad om de situatie te beoordelen.
Daarnaast is volgens de officieren van justitie het marifoonverkeer niet goed gegaan. De schipper van de watertaxi had moeten reageren op het voorstel van de veerbootkapitein, waarbij er tegelijkertijd door de kapitein van de veerboot om een bevestiging had moeten worden gevraagd.
Het OM vindt ook dat beide schippers in deze situatie voorzichtiger hadden moeten zijn. Zo had de veerbootkapitein duidelijker moeten aangeven welke koers hij zou varen en had de schipper van de watertaxi niet op het allerlaatste moment de stuurbeweging richting de veerboot mogen maken.
Groot vaarbewijs
Voor het varen met een watertaxi was ten tijde van het ongeluk een groot vaarbewijs verplicht. Daarover beschikte de 35-jarige verdachte niet. Hoewel er op de Waddenzee een gedoogbeleid gehanteerd werd, waardoor varen zonder groot vaarbewijs op watertaxi’s geaccepteerd was, had dat op het moment van het ongeluk niet gemogen. Een voorwaarde voor het gedogen was immers dat er door schippers zonder groot vaarbewijs niet gevaren mocht worden als het donker was.
Levensader
De veerboot en de watertaxi zijn de levensaders van de eilandbewoners zeggen de officieren van justitie. “Zonder deze schepen en mensen, zoals de verdachten, kunnen zij niet naar school, niet naar het ziekenhuis, niet trouwen, werken of vakantie vieren. Andersom brengen de schepen toeristen en bezoek naar de eilanden. De boot is onderdeel van het leven.”
De officieren van justitie vinden dat de beide verdachten door onvoorzichtig en onachtzaam te varen het vertrouwen hebben geschonden van de eilandbewoners en andere opvarenden. “Zij moeten er vanuit kunnen gaan dat het aan boord veilig en vertrouwd is en dat er veilig gevaren wordt.”
Bron: OM
