Tweede Kamer neemt Wet regels vervolgfuncties bewindspersonen aan

Op 17 juni 2025 heeft de Tweede Kamer het wetsvoorstel Wet regels vervolgfuncties bewindspersonen aangenomen. Met deze wet worden drie maatregelen wettelijk verankerd: een afkoelperiode, uitbreiding van het lobbyverbod en een draaideurverbod. Ook is bevestigd dat de Kamer werkt aan een lobbyregister naar Iers model, met deadline in 2026.

Afkoelperiode en adviesplicht

  • Twee jaar afkoelperiode: oud-ministers en staatssecretarissen (zittend of gewezen) moeten vanaf het beëindigen van hun ambt twee jaar wachten alvorens ze een baan aanvaarden in de private of semipublieke sector die verband houdt met hun voormalige beleidsterreinen.

  • Adviesplicht bij ARPA: voor bijna alle functies binnen die periode is vooraf advies nodig van het Adviescollege Rechtspositie Politieke Ambtsdragers (ARPA). Bij positief of ongevolgd negatief advies wordt het openbaar gemaakt — bedoeld als 'naming and shaming'.

  • Uitzonderingen: publieke functies, onderwijs, medische roles en andere lage-risicowerken zijn uitgezonderd, zodat de maatregel proportioneel blijft .

Lobbyverbod

  • Tijdens de tweejarige afkoelperiode mogen oud-bewindspersonen geen contact leggen met ambtenaren van hun afdeling of aanverwante beleidsterreinen namens externe partijen ─ een ingrijpende uitbreiding van de eerdere, informele regel.

  • Dit geldt slechts na ontslag; zittende bewindspersonen komen niet onder dit verbod te vallen.

Draaideurverbod

  • Éveneens in dezelfde afkoelperiode geldt dat oud-bewindslieden geen invloed mogen uitoefenen of deelnemen aan besluitvorming binnen hun voormalige ministerie of gerelateerde organisaties wanneer dit belangenverstrengeling kan veroorzaken.

  • Ook hier geldt de adviesplicht via ARPA.

Sancties – in ontwikkeling, nog niet wettelijk vastgelegd

  • Geen boetes of strafbepalingen zijn opgenomen in de wet zelf.

  • Wel zijn bij stemming moties aangenomen (Chakor; Six Dijkstra/Van Waveren) waarin het kabinet wordt opgedragen om mogelijke sancties, zoals bestuurlijke boetes, in de evaluatie of vervolgregelgeving mee te nemen.

  • De Kamer vond “naming and shaming” onvoldoende en wil via moties dat de regering in de evaluatie of toekomstige wetswijziging sancties uitwerkt.

Wetsevaluatie na drie jaar

  • Dankzij een amendement van Chakor zal het effect van de wet geëvalueerd worden na drie jaar, in plaats van de oorspronkelijk geplande vijf.

  • Deze evaluatie moet ook ingaan op eventuele sanctiestructuren.

Lobbyregister naar Iers model – heldere ambitie

  • Met de motie‑nr. 293 van Dassen en Van Waveren is besloten dat het kabinet uiterlijk 1 september 2026 een wetsvoorstel moet indienen voor een lobbyregister gebaseerd op het Ierse systeem.

  • Waarom Iers model? In Ierland is transparantie over lobbyactiviteiten wettelijk verplicht sinds 2015: lobbyisten en beleidsmakers registreren onderwerpen, betrokken partijen, bedragen en frequentie, met openbare inzage.

  • Nederland wil dit model overnemen om belangenvertegenwoordiging op politiek en ambtelijk niveau meetbaar en controleerbaar te maken.

Waarom deze wet nu?

  • Integriteitsproblemen: Verscheidene integriteitsschandalen en de bekende “draaideurconstructies” (zoals Van Nieuwenhuizen → Energie-Nederland) benadrukten dat vrijwillige codes onvoldoende zijn.

  • GRECO-aanbevelingen: De Raad van Europa (GRECO) drong meerdere keren aan op wettelijke regels tegen beloningsverstrengeling en voor afdwingbaarheid.

  • Druk vanuit Kamer: De Kamer eist meer transparantie, handvatten én concreet toezicht, niet alleen aanbevelingen.

Print Friendly and PDF ^