Strafvorderlijk beslag is een ingrijpend dwangmiddel. Nog vóór een onherroepelijke uitspraak van de strafrechter kan iemand door toedoen van justitie de beschikking over zijn voorwerpen voor langere tijd of zelfs permanent kwijtraken. Die bevoegdheid moet daarom met afdoende waarborgen worden omgeven om een juiste balans te vinden tussen de belangen van de strafvordering enerzijds en die van degenen die onder het beslag gebukt gaan anderzijds. Het is de vraag of die balans thans in ons systeem gevonden is. De mogelijkheden voor beslag en het handhaven daarvan ‘in het belang van het onderzoek’ zijn zeer ruim.

Het dossier speelt in het Nederlandse strafprocesrecht een centrale rol. Zonder het dossier kunnen de snelheid en de efficiëntie van het huidige (en toekomstige) strafproces niet worden gewaarborgd. De processtukken zijn leidend tijdens de voorbereiding van de rechters en de griffier voorafgaand aan en tijdens het onderzoek ter terechtzitting.

In februari 2017 zijn conceptwetsvoorstellen voor de Boeken 1 en 2 van het nieuwe wetboek in consultatie gegeven. Deze bijdrage bespreekt drie aspecten van de wettelijke inbedding van een digitaal strafproces in het beoogde nieuwe wetboek: de verplichting tot uitwisseling van stukken langs elektronische weg, de daarbij gehanteerde wettelijke terminologie en het schrappen van het vereiste van schriftelijke vastlegging uit de wet.