Cybercrime congres: Digitaal bewijs & de rol van private partijen | Vrijdag 21 juni 2024

Vaak is de data waar het om gaat en waar in het kader van een strafrechtelijk onderzoek interesse in is in het bezit van bedrijven en bevindt de data zich op servers in verschillende landen, zowel binnen als buiten de Europese Unie. Tot voor kort voorzagen de instrumenten ter verkrijging van deze data in mogelijkheden van bevoegde autoriteiten om zich via de daarvoor aangewezen autoriteiten in andere landen, dus indirect, tot deze bedrijven te wenden. Er is echter een ontwikkeling zichtbaar waarbij het in steeds meer gevallen mogelijk wordt voor autoriteiten om zich direct tot bedrijven te richten met een bevel tot uitlevering van data.

Read More
Print Friendly and PDF ^

Artikel: Afstemming handhaving onder de Omgevingswet, een praktische benadering voor de rechtspraktijk

Na de eerste aanzet voor het ontwikkelen van de Omgevingswet (Ow) in 2011 is deze op 1 januari 2024 eindelijk in werking getreden. De Ow bundelt 26 wetten op het gebied van de fysieke leefomgeving. Hoofdstuk 18 Ow ziet op Handhaving en Uitvoering en is grotendeels overgenomen van hoofdstuk 5 van de inmiddels vervallen Wet algemene bepalingen omgevingsrecht. Nieuw is wel dat onder de Ow voor meer overtredingen, zoals de milieuregels in de Sevoso-richtlijn, gebruiksregels uit omgevingsplannen, en erfgoedregels, naast herstelsancties ook bestuurlijke boetes opgelegd kunnen worden. Daarnaast kunnen bepaalde overtredingen op grond van de Wet op de economische delicten strafrechtelijk gehandhaafd worden. Dit brengt meer potentiële samenloop tussen bestuursrechtelijke en strafrechtelijke handhaving met zich. In de Ow is in artikel 18.16 een bepaling opgenomen die de afstemming regelt tussen een bestuurlijke boete en een strafvervolging en bepaalt dat als de ernst van een overtreding of de omstandigheden waaronder zij is begaan daartoe aanleiding geven, het bevoegd gezag de gedraging ter afstemming voorlegt aan het Openbaar Ministerie. In deze bijdrage staat de vraag centraal hoe de rechtspraktijk – in geval van afstemming tussen het Openbaar Ministerie en het bevoegd gezag – de keuze van het afdoeningsspoor kan beïnvloeden en waarom deze keuze relevant is.

Read More
Print Friendly and PDF ^

Digitale grenzen verleggen: Navigeren door het e-evidence pakket

Vaak is de data waar het om gaat en waar in het kader van een strafrechtelijk onderzoek interesse in is in het bezit van bedrijven en bevindt de data zich op servers in verschillende landen, zowel binnen als buiten de Europese Unie. Tot voor kort voorzagen de instrumenten ter verkrijging van deze data in mogelijkheden van bevoegde autoriteiten om zich via de daarvoor aangewezen autoriteiten in andere landen, dus indirect, tot deze bedrijven te wenden. Er is echter een ontwikkeling zichtbaar waarbij het in steeds meer gevallen mogelijk wordt voor autoriteiten om zich direct tot bedrijven te richten met een bevel tot uitlevering van data.

Read More
Print Friendly and PDF ^

Jaarbericht Openbaar Ministerie 2023: Cijfers over cyber, witwassen, fraude & milieu

Op 13 mei 2024 is het OM Jaarbericht 2023 gepubliceerd. Wij hebben een blik geworpen op de cijfers met betrekking tot financieel-economisch strafrecht. Wat laten die zien?

  • Het aantal strafrechtelijke onderzoeken dat is gestart naar fraude en milieustrafzaken door het Functioneel Parket is gedaald van 335 in 2022 naar 282 in 2023.

  • Op het gebied van milieustrafzaken bevat het document enkel cijfers over het aantal strafrechtelijke onderzoeken van het FP op dit gebied. Dat aantal is (wederom) gedaald, van 63 in 2022 naar 55 in 2023.

  • Ook het aantal strafzaken tegen rechtspersonen is drastisch afgenomen, van 4.100 in 2022 naar 3.500 in 2023.

  • Ook het aantal onderzoeken naar witwassen blijft jaarlijks (langzaam) afnemen. Van 167 in 2022 naar 164 in 2023.

  • Het aantal cybercrimeonderzoeken zelf is echter wat afgenomen (van 415 naar 389), maar het aantal onderzoeken naar gedigitaliseerde criminaliteit fors toegenomen (van 1.744 naar 3.302).

  • De cijfers over de hoogte van de opgelegde straffen lijken erop te wijzen dat er minder streng gestraft wordt in fraudezaken.

  • Al sinds 2019 / 2020 neemt het gebruik van de strafbeschikking toe en die van de transactie af. Deze trend heeft zich ook in 2023 voortgezet.

  • Het aantal ingestelde ontnemingsvorderingen is (wederom) iets afgenomen. Het aantal toegewezen vorderingen is daarentegen lichtelijk toegenomen.

  • Het aantal ambtsmisdrijven, alsook meer specifiek corruptie en lekken, is ten opzichte van vorig jaar afgenomen van in totaal 112 zaken in 2022 naar 78 in 2023.

Aantal strafzaken

Als wordt gekeken naar het aantal strafrechtelijke onderzoeken dat is gestart naar fraude en milieustrafzaken, dan valt op dat daar bij het Functioneel Parket een significante vermindering valt waar te nemen. Het aantal onderzoeken is gedaald van 335 in 2022 naar 282 in 2023. Een verklaring wordt hiervoor niet gegeven in het jaarverslag.

Het aantal fraudeonderzoeken bij de arrondissementsparketten en het Landelijk Parket zijn redelijk hetzelfde gebleven.

Milieu

In tegenstelling tot het jaarverslag van vorig jaar, wordt het thema milieu(strafrecht) dit jaar niet besproken. Wel bevat het document een beschrijving van de aangifte tegen chemiebedrijf DuPont/ Chemours in Dordrecht.

De enige informatie op dit gebied betreft dus het aantal strafrechtelijke onderzoeken van het FP op dit gebied. Dat aantal is (wederom) gedaald, van 63 in 2022 naar 55 in 2023.

Witwassen

Ook het aantal onderzoeken naar witwassen blijft jaarlijks (langzaam) afnemen. Van 167 in 2022 naar 164 in 2023.

Strafzaken tegen rechtspersonen

Ook het aantal strafzaken tegen rechtspersonen is drastisch afgenomen, van 4.100 in 2022 naar 3.500 in 2023.

Overigens is ook het totaal aantal ingestroomde strafzaken in 2023 afgenomen.

Veroordelingen tot vrijheidsstraf

Waar leidde deze strafzaken vervolgens toe? De cijfers over de hoogte van de straffen lijken erop te wijzen dat er minder streng gestraft wordt in fraudezaken.

Buitengerechtelijke afdoening

Al sinds 2019 / 2020 neemt het gebruik van de strafbeschikking toe en die van de transactie af. Deze trend heeft zich ook in 2023 voortgezet. Dat past uiteraard ook in de brede ontwikkelingen ten aanzien van deze twee instrumenten.

Ontneming

Het aantal ingestelde ontnemingsvorderingen is (wederom) iets afgenomen. Het aantal toegewezen vorderingen is daarentegen lichtelijk toegenomen.

Cybercrime

Naast de strijd tegen de georganiseerde misdaad was ook cybercriminaliteit in 2023 weer een belangrijk thema.

Het aantal cybercrimeonderzoeken zelf is echter wat afgenomen (van 415 naar 389), maar het aantal onderzoeken naar gedigitaliseerde criminaliteit fors toegenomen (van 1.744 naar 3.302).

Tijdens de jaren van corona piekte gedigitaliseerde criminaliteit, maar daarna nam het aantal geregistreerde misdrijven voor gedigitaliseerde criminaliteit weer snel af. Het gaat dan specifiek om vormen van online fraudemisdrijven. In 2023 is ten opzichte van 2022 wel weer een lichte groei van 7 procent te zien, met name in het aantal fraudedelicten met online handel. Daarmee stabiliseert het aandeel geregistreerde misdrijven voor gedigitaliseerde criminaliteit zich nagenoeg weer op het oude niveau van voor de pandemie. Tegelijkertijd neemt de maatschappelijke opgave voor dit thema niet af.

Ambtsmisdrijven

Het aantal ambtsmisdrijven, alsook meer specifiek corruptie en lekken, is ten opzichte van vorig jaar afgenomen van in totaal 112 zaken in 2022 naar 78 in 2023.


Print Friendly and PDF ^

Artikel: Toezicht en handhaving onder de Omgevingswet: bespiegelingen vanuit bestuursrechtelijk en strafrechtelijk perspectief

Hoewel de Omgevingswet wat betreft toezicht en handhaving geen grote wijzigingen beoogt, verwachten wij dat de introductie van de Omgevingswet impact zal hebben. Zo zijn er (nog) meer zorgplichten en gelden deze (specifieke) zorgplichten naast de vergunning. Ook zal er een onwenselijke verschuiving plaatsvinden van vergunningverlening vooraf naar toezicht achteraf. Overtredingen zijn ook eerder bestuurlijk beboetbaar. In navolging van de conclusie van A-G Wattel over het overtredersbegrip hopen wij dat de bestuursrechtspraak meer in lijn komt met de strafrechtelijke jurisprudentie. Ten slotte verwachten wij onverminderde aandacht voor bestuurdersaansprakelijkheid, waarbij wij de hoop uitspreken dat hiertoe niet (te) lichtvaardig zal worden overgegaan.

Read More
Print Friendly and PDF ^